W tym roku sezon na poziomkę twardawą się wydłużył (Fragaria viridis)

   1. TAKSON: Poziomka pospolita F. vesca L. (E5), Poziomka twardawa F. viridis Duch. (D5), rodzina: różowate Rosaceae

Owoce poziomki twardawej (Fragaria viridis) - zupełnie innej w smaku niż poziomka zwyczajna, ale wcale nie gorszej i bardziej wydajnej w zbiorze (nadal trwa sezon na zbiór jej owoców)

 

2. SIEDLISKA WYSTĘPOWANIA:  okrajki leśne i zarośla, oraz murawy kserotermiczne

3. SIEDLISKA Z KTÓRYCH ZBIERANO: otwarte siedliska kserotermiczne na Ponidziu

4. TOKSYCZNOŚĆ: rośliny nieszkodliwe (choć niektórych mogą uczulać)

5. ZBIERANE ORGANY JADALNE: owoce mięsiste; z liści można robić namiastkę herbaty, ale to tylko przyprawa

6. SPECYFIKA POZYSKANIA I OBRÓBKI WSTĘPNEJ: zbiór jest mało- do średnio wydajnego (poziomka pospolita 2h 46'/kg; poziomka twardawa 2h 24'/kg); obróbka nie jest potrzebna; owoce F. viridis spożywa się z szypułkami, gdyż te trudno oddzielić od owoców; 

7. SPECYFIKA DALSZEJ OBRÓBKI: nie jest wymagana

8. OBRÓBKA TERMICZNA: nie jest wymagana; przynajmniej w przypadku poziomki pospolitej jest nawet niewskazana, bo gotowane owoce robią się gorzkawe

9. WARTOŚĆ ORGANOLEPTYCZNA:  owoce są niezwykle smaczne; poziomka twardawa F. viridis ma zupełnie inny aromat niż poziomka pospolita F. vesca, ale jest równie smaczna

10. KALORYCZNOŚĆ:  owoce F. vesca mają (według różnych źródeł) od 410 (Gumowska 1986) do 540 kcal/kg (Kuhnlein, Turner 1991); kaloryczność F. viridis jest zapewne zbliżona

11. WYKORZYSTANIE POKARMOWE OBECNE LUB W PRZESZŁOŚCI (ZACHOWANE DANE): oba gatunki poziomek były i są nadal zbierane na pokarm w Polsce i w Europie (znane); poza nimi jada się także poziomkę wysoką F. moschata – najrzadszy u nas gatunek; najczęstsza jest poziomka pospolita F. vesca; dzięki zachowanym odpadkom wiadomo, że owoce F. vesca jadano w epoce kamienia; jej orzeszki są najczęstszym odpadkiem w gospodarstwie palowym; w naczyniu osady palowej z przełomu epoki brązu i żelaza z Wauwil znaleziono (w większych ilościach), między innymi, owoce suche: oczeretu jeziornego Scirpus lacustris, komosy białej Chenopodium album, szczawiu kędzierzawego Rumex crispus, a także owoce mięsiste poziomki pospolitej  Fragaria vesca, maliny właściwej Rubus idaeus, jeżyny Rubus fructicosus, jabłoni Malus sp., bzu czarnego Sambucus nigra, przytulii błotnej Galium palustre i możylinka trójnerwowego Moeringia trinervia i innych roślin jadalnych; wygląda na to, że to szczątki dawnej potrawy (Maurizio 1926); oba gatunki uprawiano dawniej w Europie, np. w średniowieczu (Hedrick 1919) 

12. OCENA PRZYDATNOŚCI GATUNKU NA POKARM PODSTAWOWY:  owoce tych gatunków raczej nie były pokarmem podstawowym, ale ważnym, bardzo smacznym pokarmem uzupełniającym

13. CZAS ZBIORU I OBRÓBKI PORCJI „P” I „R”: 

poziomka pospolita: 1 kg/2h 46'; porcja P - 11h 28' i R - 14h 30'

poziomka twardawa: 1 kg/2h 24'; porcja P - 9h 57' i R - 12h 34' 

14. GATUNKI SPOKREWNIONE: kilkanaście gatunków poziomek Fragaria spp. było lub jest jadane w Azji i obu Amerykach; poziomka wirginijska F. virginiana i p. chilijska F. chiloensis dały początek truskawce F. x ananasa; poziomka chilijska jest dość czuła na mrozy i niezwykle rzadko spotykana w Polsce; w Chile rośnie dziko i bywa również uprawiana w wielko- i biało-owocowej formie; w Azji uprawia się np. poziomkę olbrzymią Fragaria maxima i p. japońską Fragaria sieboldiana; w ogrodach Europy bardzo rzadko spotyka się pochodzącą m. in. z Syberii poziomkę wschodnią Fragaria orientalis oraz tworzącą białe owoce i pochodzącą z gór w Indiach Fragaria neilgherrensis; ta ostatnia bez trudu zimuje w Polsce i ma bardzo przyjemny "morelowy" smak

15. UWAGI: spokrewniony gatunek – poziomkówka indyjska Duchesnea indica = Fragaria indica – tworzy piękne owoce, ale nie mają one aromatu; roślinę uprawia się, także u nas, w ogrodach i doniczkach, jako ozdobną.

Owoce poziomki twardawej trudno zauważyć - są zwykle ukryte pod liśćmi

Gdy późną wiosną i na początku lata panuje susza, owoce poziomki twardawej są niewyrośnięte

Trudno opisać smak owoców poziomki twardawej....jest równie oryginalny, jak w przypadku poziomki pospolitej, jednak od tej ostatniej zupełnie inny. Nam przypomina nieco powidła z moreli...